#atamalar / #adabiyot >"Juz'iy" so'zi arabcha "juz'" (qism, bo'lak) so'zidan kelib chiqqan bo'lib, o'zbek tilida "qisman", "bir qismi", "toliq emas" ma'nolarida ishlatiladi. >[! example] Masalan >"Juz'iy ma'lumot" — to'liq emas, faqat bir qismi haqida ma'lumot degani. Kontekstga qarab, u "kichik", "ozgina" yoki "muayyan qism" ma'nosida ham qo'llanilishi mumkin. **Juz'iy** atamasi arab tilidan kirib kelgan bo‘lib, asl ma’nosi quyidagicha: - **Lug‘aviy jihatdan:** arabcha (جُزْئِيٌّ – juz’iy) so‘zidan olingan, "juz" (جزء) "qism" degani. Demak, lug‘aviy jihatdan "qisman", "biror narsaning kichik bir qismi" degan ma’noni anglatadi. - **Istilohiy jihatdan:** Falsafa, mantiq va ilm-fan sohalarida "juz'iy" deganda umumiy tushunchaning qarama-qarshisi sifatida ishlatiladi. Ya’ni, faqat bitta yoki bir nechta narsani ifodalovchi xususiy tushuncha nazarda tutiladi. ### Misollar bilan tushuntirish: | Umumiy (kulliy) tushuncha | Juz'iy tushuncha | | ------------------------- | ------------------------------ | | Inson | Anvar, Ahmad, Alisher | | Daraxt | Bizning hovlidagi anor daraxti | | Kitob | Javohirlar sandig‘i | Shu tarzda "juz'iy" atamasi umumiy (kulliy) tushunchalarning aksiga qo‘yiladi va aniq, konkret biror narsani yoki hodisani ifodalaydi. **Foydalanish sohasi:** - Falsafa va mantiqda tushunchalarni tasniflashda. - Huquq va qonunchilikda: "juz’iy o‘zgarishlar" – kichik, ahamiyati past bo‘lgan o‘zgarishlar ma’nosida. - Kundalik hayotda: "Juz’iy ta’mir", "Juz’iy zarar", ya’ni kichik, sezilar-sezilmas ta’mir yoki zarar. ### Inglizcha muqobili: - Particular, Partial, Specific **Xulosa:** Juz'iy — bu umumiy tushunchaning qarama-qarshisi sifatida ishlatiluvchi, aniq va alohida narsalarni ifodalovchi tushuncha hisoblanadi. --- **L I N K L A R** - [[Juz]] - [[Kitob]] - [[Adabiyot]]