#muloqot / #suhbat / #sotsiologiya / #atamalar ## Asosiy ta'rif >**Kontekst** – bu biror bir hodisa, matn yoki so'zning to'liq ma'nosini tushunish uchun zarur bo'lgan atrof-muhit, holat yoki vaziyatni o'z ichiga oladi. **Nima uchun kerak?** Kontekst ma'lum bir ma'lumotni qanday qabul qilish va uni qanday tushunish kerakligini belgilab beradi. U so'zlar yoki hodisalarning ma'nosini aniqlash uchun zarurdir, chunki kontekstdan tashqarida bo'lgan so'zlar yoki voqealar noto'g'ri talqin qilinishi mumkin. >[! example] Masalan >"oy" so'zi kontekstga qarab osmondagi tabiiy yo'ldosh yoki vaqt birligi bo'lishi mumkin. ## Qo'shimcha ta'rif >Kontekst (lot. _contextus_ “bir‑biriga bog‘langan to‘qima”) — bu so'z yoki matn, voqea yoki harakatni to‘g‘ri talqin qilish uchun zarur bo‘lgan ichki va tashqi omillar yig‘indisidir; ya’ni so‘z, fikr yoki hodisaning ma’nosi shakllanadigan ijtimoiy, madaniy, til, vaqt va makon muhiti. **** ## Kontekst ahamiyati: >Konteks — bu biror so'z, ibora, harakat yoki hodisaning ma'nosini to'liq tushunish uchun zarur bo'lgan atrofdagi shart-sharoitlar, vaziyat yoki ma'lumotlar yig'indisidir. *Konteks tufayli bir xil so'z yoki harakat turli vaziyatlarda boshqacha talqin qilinadi.* ### Misol: "Chiroq" - **Konteks 1 (kundalik hayot)**: "Xonada chiroq yonmoqda." **Ma'no**: Bu yerda "chiroq" [[Default]] konteks'da yorug'lik beruvchi elektr jihozi sifatida ishlatilyapti. - **Konteks 2 (adabiy)**: "Uning ko'zlari bilim chirog'idek porladi." **Ma'no**: Bu yerda "chiroq" ramziy ma'noda, ya'ni bilim yoki ilhom manbai sifatida ishlatilgan. Bir xil so'z ("chiroq") turli kontekslarda (kundalik hayot yoki adabiy matn) turlicha ma'no kasb etadi. Konteks — bu so'zning qayerda, qanday maqsadda ishlatilganini ko'rsatuvchi muhit. ## Konteksni aniqlash > **Eslatma:** Har bir so‘z yoki xatti‑harakatni to‘g‘ri tushunish uchun doimo “_Bu gap qayerda, qachon, kim tomonidan va nima maqsadda aytilyapti?_” degan savolni bering. Shu savolga javob orqali — **kontekstni aniqlash** mumkin. --- **L I N K L A R** - [[Konteksdan chiqish xatosi]] - [[Muloqot]] - [[Suhbat]] - [[Sotsiologiya]] - [[Atamalar]]