#shaxsiy_rivojlanish / #biznes / #management / #samaradorlik **[[Samaradorlik]]** (efficiency) va **[[natijadorlik]]** (effectiveness) biznes, boshqaruv va kundalik faoliyatda tez-tez ishlatiladigan, lekin bir-biridan farq qiluvchi tushunchalardir. --- ## Samaradorlik (Efficiency) - **Ta'rifi:** Resurslardan eng optimal va tejamkor tarzda foydalanish. - **Maqsad:** Ishni tezroq va kamroq xarajat bilan bajarish. - **E'tibor qaratadi:** Jarayonlar va resurslarni boshqarishga. - **Asosiy savol:** Ishni **qanday qilib tejamli va samarali qilish mumkin**? >[! example] Misol: >Agar ishlab chiqarish korxonasi 1 tonna mahsulot ishlab chiqarish uchun elektr energiya va xomashyodan avvalgiga nisbatan 20% kamroq foydalanayotgan bo‘lsa, bu samaradorlikni oshirishdir. --- ## Natijadorlik (Effectiveness) - **Ta'rifi:** Belgilangan maqsadga erishish darajasi. - **Maqsad:** O‘zi kutilgan yoki kerakli natijaga erishish. - **E'tibor qaratadi:** Natijalarga va maqsadga. - **Asosiy savol:** Ishni **qanday qilib to‘g‘ri va kerakli maqsadga muvofiq qilish mumkin**? >[! example] Misol: >Marketing kampaniyasi orqali kompaniya yangi mijozlarni jalb qilishni rejalashtirgan va bu orqali mijozlar soni 50% oshgan bo‘lsa, bu natijadorlik hisoblanadi. --- ## Farqni oson tushunish uchun taqqoslash: | **Xususiyat** | **Samaradorlik** | **Natijadorlik** | |--------------------------|-----------------------------------------------|-------------------------------------------| | **Asosiy maqsad** | Resurslarni tejash va jarayonni optimallashtirish. | Kerakli natijaga erishish yoki maqsadga yetish. | | **E'tibor qaratilgan soha** | Jarayonlar, vaqt, xarajat va texnologiyalar. | Strategiya, maqsad va kutilgan natija. | | **Savol** | Ishni qanday qilib yaxshiroq bajarish mumkin? | Ishni to‘g‘ri bajarayapmizmi? | | **O‘lchov** | Ishni bajarish tezligi yoki tejamkorligi. | Natija yoki maqsadga muvofiqligi. | --- ## Real hayotdan misollar: ##### Samaradorlik misoli: Bir kompaniya avtomatlashtirish orqali mahsulotni ishlab chiqarish vaqtini qisqartirdi va xarajatlarni kamaytirdi. Bu samaradorlikni oshiradi. ##### Natijadorlik misoli: Komaniya o‘z mahsulotlarini reklama qilish orqali bozorga yangi mijozlarni jalb qilib, sotuvni ko‘paytirgan bo‘lsa, bu natijadorlikdir. > [! faq] Ikki tushuncha o‘rtasidagi qarama-qarshilik: > Bir ishni samarali bajarsangiz ham, agar bu ish noto‘g‘ri yoki kerakli natijani bermasa, u natijador bo‘lmasligi mumkin. Masalan, siz tejamkorlik bilan noto‘g‘ri mahsulot ishlab chiqargan bo‘lsangiz, bu natijadorlik emas. --- ## Xulosa: - **Samaradorlik** — ishni to‘g‘ri bajarish. - **Natijadorlik** — to‘g‘ri ishni bajarish. > Agar muvaffaqiyatga erishmoqchi bo‘lsangiz, ikkisini birga qo‘llash lozim: > "Tejamkorlik bilan to‘g‘ri maqsadga yo‘naltirilgan ish qilish." --- **L I N K L A R** - [[Samaradorlik]] - [[Natijadorlik]] - [[Biznes]] - [[Management]]