#xalqaro_tashkilot / #forum / #iqtisodiyot Jahon Iqtisodiy Forumi (JIF; inglizcha: World Economic Forum, WEF) — 1971-yilda nemis muhandisi Klaus Schwab tomonidan tashkil etilgan xalqaro nodavlat tashkilot va tadqiqot markazi bo‘lib, uning bosh qarorgohi Shveysariyaning Jenova kantoni, Cologny shahrida joylashgan. JIFning asosiy maqsadi “global, mintaqaviy va sanoat dasturlarini shakllantirish orqali biznes, siyosiy, ilmiy va boshqa soha yetakchilarini jalb qilish va dunyo ahvolini yaxshilash”dan iborat. Tashkilot a’zolikka asoslangan bo‘lib, dunyodagi eng yirik 1000 ta transmilliy korporatsiyalar tomonidan moliyalashtiriladi.[](https://uz.wikipedia.org/wiki/Jahon_iqtisodiy_forumi)[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum) ### Asosiy faoliyati: 1. **Davos yig‘ini**: JIF eng ko‘p o‘zining har yili yanvar oyining oxirida Shveysariyaning Davos shahrida o‘tkaziladigan yillik uchrashuvi bilan mashhur. Bu yig‘inda 3000 ga yaqin ishtirokchi, jumladan, investorlar, biznes rahbarlari, siyosatchilar, iqtisodchilar, taniqli shaxslar va jurnalistlar global muammolarni muhokama qilish uchun yig‘iladi. Uchrashuv 500 ga yaqin sessiyalarda iqtisodiy, ijtimoiy, ekologik va geosiyosiy masalalarni ko‘rib chiqadi.[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum) 2. **Tarixiy rivojlanish**: - 1971-yilda “Yevropa boshqaruvi forumi” sifatida tashkil etilgan bo‘lib, 1987-yilda hozirgi nomiga o‘zgartirilgan. - 1972-yilda birinchi marta davlat rahbari (Lyuksemburg bosh vaziri Per Verner) spiker sifatida ishtirok etgan. - 1988-yilda Gretsiya va Turkiya o‘rtasidagi “Davos deklaratsiyasi” urush xavfini kamaytirishga yordam bergan. - 2001-yilda 9/11 voqealaridan so‘ng yig‘in bir marta Nyu-Yorkda o‘tkazilgan.[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum) 3. **Muhokama qilinadigan mavzular**: Forumda global iqtisodiy inqirozlar, iqlim o‘zgarishi, energiya xavfsizligi, inflyatsiya, xalqaro nizolar (masalan, 2022-yilda Ukraina-Rossiya urushi) kabi dolzarb masalalar muhokama qilinadi. 2022-yilda Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy maxsus chiqish qilib, xalqaro yordamni so‘ragan.[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum) ### Tanqidlar: JIF va uning Davos yig‘inlari bir qator tanqidlarga duch kelgan: - Global va demokratik institutlarni “korporativ nazorat”ga olishda ayblanadi. - Tashkilotning soliq imtiyozlari, moliyaviy shaffoflikning yetishmasligi va qaror qabul qilish jarayonlarining noaniqligi tanqid qilinadi. - Yillik uchrashuvlarning ekologik ta’siri va xavfsizlik xarajatlari ham muhokama markazida.[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum) ### Qiziqarli faktlar: - 2021-yilda pandemiya tufayli Davos yig‘ini Singapurda o‘tkazilishi rejalashtirilgan edi, lekin keyin bekor qilindi va 2022-yil may oyida Davosda qayta tashkil etildi.[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum)[](https://kun.uz/news/2020/10/08/davosdagi-jahon-iqtisodiy-forumi-otkazilish-joyi-boshqa-shaharga-kochirildi) - 2006-yilda JIFning “Boykot Isroil” maqolasi nashr qilinishi tashkilot rahbari Klaus Schwab tomonidan “nashriyotdagi qabul qilib bo‘lmaydigan xato” sifatida baholangan.[](https://en.wikipedia.org/wiki/World_Economic_Forum) Jahon Iqtisodiy Forumi global iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni muhokama qilish uchun muhim platforma sifatida qaralsa-da, uning faoliyati va ta’siri yuzasidan turli xil fikrlar mavjud. Agar siz JIFning muayyan jihatlari (masalan, Davos yig‘inlari, muhokama qilingan mavzular yoki tanqidlar) haqida ko‘proq ma’lumot olishni istasangiz, iltimos, aniqlashtiring! © AI javobi | 2025 --- **L I N K L A R** - [[Diqqatni jamlash ahamiyati]] - [[Xalqaro tashkilotlar]] - [[Xalqaro tashkilot]] - [[Iqtisodiyot]]