#tafakkur_tarzi / #fikrlash_tarzi / #paradigma / #madaniyat / #odatlar / #shaxsiy_rivojlanish **“Agar siz o‘z fikrlaringizni o‘zgartirsangiz, hayotingizni o‘zgartira olasiz.”** *Wayne Dyer* ## Asosiy ta'rif > **Fikrlash tarzi** – bu insonning hayotga, muammolarga va muvaffaqiyatsizliklarga bo‘lgan yondashuvi, tajribalarining umumiy to‘plamidir. >[! example] Qisqacha aytganda >Bu bizning "dasturiy ta’minotimiz" bo‘lib, qaysi nuqtai nazardan ko‘rishimiz, qanday qarashimiz va o‘rganish jarayoniga qanday yondashishimizni belgilaydi. ### Qo'shimcha ta'riflar 1. **Fikrlash tarzi** – insonning kundalik vaziyatlarda tezkor, instinktiv va amaliy qarorlar qabul qilish jarayonidir. U shaxsiy tajriba, madaniyat, oila tarbiyasi va kundalik odatlarga asoslanadi. Fikrlash tarzi, odatda, lokal vaziyatlarda qo'llaniladi va sayoz, tezkor operatsion javoblar beradi. 2. **Fikrlash tarzi** – shaxsning kundalik, lokal va soddalashtirilgan qarorlar qabul qilish tizimini ifodalaydi. U insonning avvalgi hayotiy tajribasi va madaniy odatlariga tayanadi va tezkor operatsion javoblar orqali samaradorlikni ta’minlaydi. ### Shakllanishi **Fikrlash tarzi** – insonning kundalik vaziyatlarda tezkor, instinktiv va amalga yo'naltirilgan qarorlar qabul qilish jarayonidir. Bu tushuncha shaxsning hayotiy tajribasi, madaniyat, oila tarbiyasi va kundalik odatlar asosida shakllanadi. >[! tip] Ta'siri >Fikrlash tarzimiz, masalan, "men bu ishni uddalayman" yoki "bu menga yaramaydi" kabi fikrlar orqali namoyon bo‘ladi. ## Fikrlash Tarzi va Mindset nazariyasi asosidagi yondashuv Bundan tashqari, Fikrlash tarzi Mindset nazariyasining ikki asosiy yondashuvi bilan ham chambarchas bog'liq: ##### Fixed Mindset (Statik fikrlash): Bu yondashuvda shaxs o'zining intellektual qobiliyatlarini tug'ma va o'zgarmas deb qabul qiladi. Statik fikrlashga ega bo'lgan shaxslar muvaffaqiyatsizlikni shaxsiy cheklov deb hisoblashlari mumkin, bu esa murakkab yoki o'zgaruvchan vaziyatlarga javob berishda cheklovlar keltirishi mumkin. ##### Growth Mindset (Dinamik fikrlash): Bu yondashuv shaxs o'z salohiyatini mehnat, tajriba va o'rganish orqali rivojlantirish mumkinligiga ishonadi. Dinamik fikrlash yordamida inson murakkab holatlarni tahlil qilib, xatolardan dars olib, yangi qarorlar qabul qiladi. Ushbu yondashuv kundalik tezkor javoblarga kengroq konseptual mulohazalar qo'shadi. >[! done] Moslashuvchanlik va o‘sish: >"[[Growth mindset]]"ga ega bo‘lganlar har qanday muvaffaqiyatsizlikni o‘sish imkoniyati deb ko‘radi, "[[fixed mindset]]" esa ko‘proq statik va o‘zgarmas fikrlashga olib keladi. ## Umumlashtirish Fikrlash tarzi kundalik operatsion qarorlar qabul qilishga qaratilgan tezkor va lokal yondashuv bo'lib, u shaxsning hayotiy tajribalari va madaniy odatlariga tayanadi. Shu bilan birga, Mindset nazariyasining statik (fixed) va dinamik (growth) yondashuvlari – ya'ni, shaxsning ichki e'tiqodlari va o'sish istagi – fikrlash tarziga ta'sir ko'rsatadi. Natijada, shaxsning kundalik vaziyatlardagi tezkor javoblari uning ichki, chuqur mulohazalari bilan boyitilib, murakkab vaziyatlarga yanada moslashuvchanlik bilan yondoshishga imkon yaratadi. --- ## Fikrlash tarzi asoslari ##### Tezkor javob berish: Fikrlash tarzi insonning tezkor qarorlar qabul qilishiga imkon yaratadi. U doimiy ravishda yuz beradigan oddiy holatlar va vaziyatlarda, oldingi tajriba va ichki odatlarga asoslangan javoblar tizimi sifatida namoyon bo‘ladi. ##### Lokal yondashuv: Ushbu yondashuv asosan ma'lum bir joy yoki muhit ichida sodir bo‘lgan vaziyatlarga bog‘liq bo‘lgan holda ishlaydi. Masalan, tanish ijtimoiy muhitda yoki mahalliy madaniyat doirasida tezkor xatti-harakatlar va qarorlar qabul qilinadi. ##### Sayozlik: Fikrlash tarzi chuqur tahlil yoki keng konseptual mulohazalardan farqli o‘laroq, soddalashtirilgan, tezkor va izchil qarorlar qabul qilishga yo‘naltirilgan. Bu jarayon murakkab masalalarni yechishda ham cheklovlarga ega bo‘ladi. ## Fikrlash tarzining roli va imkoniyatlari Fikrlash tarzi kundalik hayotda samarali va tezkor qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Shaxsning o‘ziga xos tajribasi, ichki dunyosi va o‘rnatilgan madaniy odatlari asosida ishlab chiqilgan tezkor javob tizimi bo‘lib, u hayotiy vaziyatlarda ma’lum bir muhitga moslashishni osonlashtiradi. Biroq, murakkab va yangi holatlarda chuqur va keng qamrovli tahlil talab etilganda, tafakkur tarzi – ya’ni, keng va nazariy yondashuv – qo‘llanilishi maqsadga muvofiq bo‘ladi. ## Xulosa Xulosa qilib aytganda, fikrlash tarzingiz sizning hayotingizdagi muvaffaqiyatlar, kamchiliklar va o‘sish imkoniyatlaringizni belgilaydi. Shuning uchun uni ijobiy va moslashuvchan yo‘nalishda shakllantirish muhim ahamiyatga ega. --- **L I N K L A R** - [[Growth Mindset]] - [[Fixed mindset]] - [[Tafakkur tarzi]] - [[Fikrlash tarzi bilan Tafakkur tarzi farqi]] - [[Paradigma]] - [[Fikr]] - [[Fikrlash]] - [[Madaniyat]] - [[Aql]] - [[Idrok]]